Ses kaynağından gelecek olan ses dalgalarının bir yüzeye çarparak tekrar geri dönmesine yankı denir. Yankının oluşması için sesin kaynağından dolayı gideceği hedefe doğru ilerleyerek yüzeye çarpması gerekmektedir. Ses kaynağı ile yüzey arasındaki mesafe çok büyük olmaması gerekmektedir. Ses ile yüzey arasında en az 17 metre mesafe olup yankının oluşmasını sağlar. Mesafe 17 metreden kısa olursa eğer yankılanacak olan ses kulağımıza geldiği zaman hiç bir şekilde anlaşılmaz.
Okullarda ve boy olarak uzun salonlarda konuşulduğu zaman en sonundan o ses duyulur. Sesin yankılanmasından dolayı sonuna doğru gider ama anlaşılmasında değişiklik olur.
Yankıya Örnek
Boş bir tiyatro veya sinema salonunda bağırdığımız zaman sesimiz bize tekrar geri dönecektir. Spor salon, boş bir oda, sinema ve tiyatro sahnesi de olabilir.
Ses dalgalarının sert bir yüzeye çarpıp kaynağına geri dönmesine yankı denir. Yankı olayının gerçekleştiğinin anlaşılabilmesi için ses kaynağı ile sesin çarptığı engel arasındaki uzaklık hava ortamında en az 17 m olmalıdır. Ses kaynağından yayılan ses dalgaları hem doğrudan hem de bir yüzeyde yansıma yani yankılanma sonucu kulağa gelir. Ses kaynağı ile yüzey arasındaki uzaklık 17 m’ den daha az olursa kaynaktan yayılıp kulağa gelen ses ile yankılanma yani yansıma sonucu kulağa gelen ses birbirinden ayırt edilemez.
1- Yankı olayı genellikle büyük duvarlar ve vadilerde gerçekleşir.
2- Yankı olayının gerçekleşmesi için kullanılan yüzeyin sert yüzey olması gerekir.
3- İnsan kulağı 20 hertz lik frekanstaki sesleri algılayabilir. • x = V.t = 340 . 1/20 = 17 m
YANKI ÖNLEME
Hava ortamında olduğu gibi denizde de yankılanma olur. Hava ortamında yankılanma olması için ses kaynağı ile sesin çarptığı yüzey arasındaki uzaklık en az 17 metre olmalıdır. Kulağımız, sesin çarptığı engel ile kaynak arasındaki mesafe 17 metreden az ise, yankıyı ayırt edemez. Bunun nedeni, kaynaktan çıkan ses ile engele çarpıp dönen sesin aynı anda kulağa ulaşmasıdır.
Kaynağa geri dönen ses, kaynaktan çıktığı halinden daha düşük tonda olur. Kapalı bir alanda, örneğin mağara gibi, sesimiz birden çok kez yankılanabilir. Bu etkiye “bileşik yankılanma” denir. Ses her seferinde daha da kısılır ve en sonunda yankılanma son bulur.
zeminYankıyı kullanarak yön bulan hayvanların arasında en bilindik olanı yarasalardır. Gözleri iyi göremeyen bu hayvanlar, kendi çıkardıkları ses dalgalarının yankılarından, nesnelerin yakınlık-uzaklığını ölçerler ve buna göre hareket ederler. Gök gürültüsü de yankıya örnektir. İlk keskin ve patlama halindeki sesin bulutlara çarparak tekrar tekrar işitilmesidir. Yani bu olayda bulutlar, sesin çarptığı engel konumundadır.
Comments are closed.